De baarboom
Maanstof

Startpagina

Inhoudsopgave

Artikelen

Schiet de baarboom wortel?

Mijn overgrootmoeder Gerritje Westbroek (1838-1922) was de eerste in mijn familie die zich bezig hield met genealogie. In 1862 op 24-jarige leeftijd noteerde zij enige namen en data. Weliswaar in een zeer eenvoudige vorm, maar mijn grootvader vond het toch de moeite waard het resultaat van haar onderzoek zorgvuldig te bewaren. De oudste broer van mijn vader stopte het epistel tezamen met andere familiepapieren in een doos en via diens dochters kwam dit mini-archief in mijn bezit. 

notitie Gerritje Westbroek (1838-1922)Verbazingwekkend is het natuurlijk wel dat juist een eenvoudige vrouw zich de moeite getroostte enige familiegegevens vast te leggen; genealogie was zeker toen een zaak waarmee erudiete heren op leeftijd zich vermaakten.

Heden ten dage zijn de archieven bevolkt door zowel vrouwen als mannen. De bezetting is nog lang niet fifty-fifty en ook het aantal mannelijke leden van een vereniging als de NGV overtreft nog ruimschoots het aantal vrouwen. Tegen die verhouding in echter treft u in het Verenigingscentrum veel vrijwilligsters die de bezoekers wegwijs maken in de genealogische materie.

Opvallend is wel dat het resultaat van het voorouderonderzoek zo mangericht is. In de kwartierstaat en de parenteel spelen de voorouders een gelijkwaardige rol, in de stamboom, de stamreeks en de familiegeschiedenis zijn het de vaders die de rode draad in het geheel vormen, behalve natuurlijk als enige voormoeders de onderzoeker bij Karel de Grote, Willem de Zwijger of Grote Pier brengen. Dat is toch niet helemaal logisch, omdat juist de voorvaderen een onzeker element vormen.

Jaren geleden sprak ik tijdens het nuttigen van mijn lunch in de cantine van een archief iemand die bezig was met een erfelijkheidsonderzoek. Zijn aanpak was als volgt: in plaats van een stamreeks maakte hij een 'baarreeks', dus via zijn moeder, naar z'n grootmoeder van moederskant enz. naar een verre voormoeder. De laatste werd het beginpunt van een 'baarboom', een parenteel waarin de mannelijke nakomelingen niet verder werden uitgewerkt.

In de laatste generatie van deze baarboom ging hij zijn onderzoek verrichten. Door op deze manier te werk te gaan sloot hij uit dat er in z'n onderzoeksgebied zoals hij dat noemde onbetrouwbare elementen zouden sluipen. In onze tijd met kunstmatige inseminatie en spermadonoren is daar wel iets bij voor te stellen, maar ook in 't verleden speelden huwelijksontrouw, erkenning al of niet terecht van voorkinderen en spermadonatie een verborgen rol. Wat dat laatste betreft is de anekdote van Mr G.J.J. van Wimersma Greidanus in het afgelopen april/mei-nummer van Gens Nostra over een spermadonor bij de familie Van der Tak in 1529 een sprekend voorbeeld.

Conclusie mag zijn dat naast de bestaande genealogische publikaties de baarreeks en de baarboom als zeer betrouwbare afstammingsverslagen een volwaardige plaats moeten krijgen in de genealogie en opname daarvan in uitvoermogelijkheden van genealogische computerprogrammatuur zou een logisch uitvloeisel zijn. Ook het macho-programma dat de verwantschapstabel in GD90 aanmaakt is dan aan revisie toe. De verwantschap tussen een persoon en de broer van z'n vader wordt aangegeven via een tabel met alle betrokken namen en nummers; die met de broer van z'n moeder geeft de zin 'Personen hebben een relatie, maar geen gemeenschappelijke stamvader'.

Een artikel als dit is zonder een twintigtal familienamen niet echt compleet, maar bovendien is dit de gelegenheid om met een - interessant vanwege de vernoemingen - baarreeks te eindigen.  

Baarreeks Geertruij Gijsbertsdr 

Geertruij Gijsbertsdr, overl. voor 24-5-1692, tr. Gerrit Bastiaansz Hollander. 

  1. Neeltien Gerrits Hollander j.d. van Andel, overl. voor 9-5-1710, tr.(te Veen 'afgelezen op 4 juni  1695 om  tot Andel te mogen trouwen') Simon Pieterssen van Veen, ged.(ned.ger.) Veen 14-1-1673, zn. van Pieter Sijmensz en Cornelia Stevenssen.

  2. Geertruij Sijmensse van Veen, ged.(ned.ger.) Veen 22-9-1697, otr/tr. Veen 14/29-3-1722 Michiel (Chiel) Corstiaansz Verbeek, ged.(ned.ger.) Veen 6-11-1697, zn. van Corstiaan Laurensz van Beek en Jenneke Michieldr Duyser.

  3. Cornelia Gielen Verbeek, ged. (ned.ger.) Veen 23-11-1733, tr. Arie van Weinen (van buiten Veen ingekomen)

  4. Geertruij van Weinen, ged.(ned.ger.) Veen 27-1-1771, visverkoopster, overl. Veen 8-9-1843, ondertr./tr. Veen 8-3/19-4-1795 Willem Schreuders, geb. Aalst ca. 1775, visser, overl. Veen 25-7-1833, zn. van Teunis Schreuders en Kaatje Schieveen.

  5. Cornelia Schreuders, geb./ged.(ned.ger.) Veen 17/20-8-1797, overl. Veen 16-6-1865, tr. Veen 1-11-1820 Isaac den Dekker, geb. Veen 27-2-1795, visser, koopman, overl. Veen 11-10-1861, zn. van Gerrit den Dekker, bouwman, en Helena de Bok.

  6. Cornelia den Dekker, geb. Veen 1-4-1831, overl. Andel 14-11-1920, tr. Veen 6-11-1852 Bart (Albertus) Kraay, geb. Andel 15-5-1828, werkman, wonende Andel Neer, overl. Andel 11-2-1910, zn. van Elisabet Christina Kraaij, particuliere.

  7. Elisabeth Christina Kraaij, geb. Andel 16-9-1866, overl. Veen 9-4-1892, tr. Andel 11-7-1889 Willem Vos, geb. Veen 16-2-1867, koopman, overl. Heusden 20-5-1918 zn van Jan Vos, koopman, en Geertruij van Veen. Elisabeth Chrtistina Vos

  8. Elisabeth Christina Vos, geb. Veen 9-4-1892, overl. Kerkwijk 9-9-1972, tr. Wageningen 19-6-1914 Marinus Hendrikus van Geutselaar, geb. Lunteren (gem. Ede) 5-6-1891, ploegbaas NS, overl. Utrecht 24-12-1967, zn. van Dirk van Geutselaar, landbouwer, en Wijmpje van de Burgt.

  9. Elisabeth Christina van Geutselaar, geb. Gameren 7-1-1913, ovl. Harmelen 28-11-2005, tr. Utrecht 16-4-1936 Dirk Andries van Maanen, geb. Utrecht 11-6-1911, expeditiechef, overl. Utrecht 7-10-1989, zn. van Dirk Jan van Maanen, orthopedisch schoenmaker, en Johanna Margaretha Noordanus.

  10. Elisabeth Christina van Maanen, tr. Hendrik Pak, zn. van Hendrik Pak en Cornelia Antonia de Weerd.

  11. Elisabeth Christina Pak en Marcel Jan André de Werd, zn. van Bernardus Maria de Werd en Wilhelmina Maria Schutte.

  12. Charlotte Elisabeth Antonia de Werd

Gouda, september 1996

31/7-2012